INTSINGISELO YEMIBA Yoncwadi YONYAKA WEBANDLA

Meaning Liturgical Colors Church Year







Zama Isixhobo Sethu Sokuphelisa Iingxaki

Imibala eyahlukeneyo ibonakala ecaweni unyaka wonke. Imibala emfusa, emhlophe, eluhlaza kunye nobomvu enye. Umbala ngamnye ungowexesha elithile lecawa, kwaye umbala ngamnye unentsingiselo yawo.

Kweminye imibala, le ntsingiselo inxulunyaniswa nemibala, njengoko kuchaziwe eBhayibhileni. Eminye imibala inengqiqo yesiko. Imibala inokubonwa kwi-antependium nakwindawo ebiweyo enxitywe ngulo ungaphambili.

Imbali yemibala ye-liturgical kwinkolo yobuKristu

Ukusetyenziswa kwemibala eyahlukileyo ecaweni inento yokwenza nesithuba esasikhona ecaweni. Ngexesha leenkulungwane ezimbini zokuqala zenkolo yobuKristu, amakholwa ebengenayo indawo ethe ngqo apho bekubanjelwa khona unqulo.

Itafile apho isidlo seNkosi sasibhiyozelwa khona kwaye sasingenawo umhombiso osisigxina. Xa kwakubhiyozelwa umthendeleko we-Ekaristi, isilika emhlophe, idamaski, okanye ilinen yelinen yayibekwa phezu kwetafile, kwaye ke yaba yitafile yesibingelelo.

Ixesha elingaphezulu, lelinen yetafile ihonjisiwe. Umbhoxo wabizwa ngokuba yi-antependium ngesiLatini. Intsingiselo yegama elithi antependium sisigqubuthelo. Xa amakholwa enegumbi lawo lecawa, i-antependium yaxhoma phezu kwetafile ngokusisigxina. Injongo ephambili ye-antependium kukugubungela itafile kunye nomfundi.

Umbala omhlophe xa ubhaptizwa

Kwasekuqaleni kwecawa yamaKrestu, yayisisithethe sabantu ababhaptiziweyo ukufumana ingubo emhlophe njengophawu lokuba amanzi okubhaptizwa abahlambile. Ukususela ngelo xesha ukuya phambili, ubomi obutsha buqala kubo, oboniswa ngumbala omhlophe. Ekuqaleni kwenkulungwane yesihlanu, ababengaphambi kwabo babenxibe ezimhlophe.

Kuphela kwinkulungwane yeshumi elinesibini, kukho imiqondiso yokuba ezinye imibala zisetyenziswa ebandleni ezinentsingiselo yokomfuziselo. Le mibala isetyenziselwa imibhiyozo ethile ye-liturgical okanye amaxesha athile onyaka, njengexesha leKrisimesi kunye nePasika. Ekuqaleni, kwabakho iyantlukwano phakathi kwendawo ekusetyenzisweni kwemibala ye-liturgical.

Ukususela kwinkulungwane yeshumi elinesithathu, izikhokelo zanikwa zivela eRoma. Oku kudala ukusetyenziswa okufanayo kwemibala ye-liturgical.

Intsingiselo yombala omhlophe

Umbala omhlophe kuphela kombala we-liturgical obambelele ngokuqinileyo eBhayibhileni. Lo mbala uvela kwiindawo ezahlukeneyo eBhayibhileni. Umzekelo, amangqina ahlanjwa egazini leMvana kwiSityhilelo anxibe umbala omhlophe (IsiTyhilelo 7: 9,14). Lo mbala ubhekisele kucoceko. NgokukaJohn, umbhali wencwadi yeBhayibhile yesiTyhilelo, umhlophe ukwangumbala wobukumkani bukaThixo (IsiTyhilelo 3: 4).

Mhlophe ngokwesiko ibingumbala wobhaptizo. Kwicawa yokuqala, abo babebhaptiziwe babenxibe imiwunduzo emhlophe emva kokuntywiliselwa. Babhaptiza ngobusuku bePasika. Ukukhanya kukaKristu ovukileyo kwabengezela ngeenxa zonke kubo. Umhlophe ngumbala wefestile. Umbala we-liturgical umhlophe ngePasika, kwaye icawe nayo ijika imhlophe ngeKrisimesi.

NgeKrisimesi, umthendeleko wokuzalwa kukaYesu ubhiyozelwa. Ubomi obutsha buqala. Oko kubandakanya umbala omhlophe. Imhlophe ingasetyenziselwa nemingcwabo. Emva koko umbala omhlophe ubhekisa kukukhanya kwasezulwini apho kufakwe khona umfi.

Intsingiselo yombala omfusa

Umbala omfusa usetyenziswa ngexesha lokulungiselela kunye nokubonisa. Imfusa ngumbala weAdvent, ixesha lokulungiselela itheko leKrisimesi. Umbala omfusa ukwasetyenziswa kangangeentsuku ezingamashumi amane. Eli xesha linxulunyaniswa nentlawulo kwaye kulungile. Imfusa ikwangumbala wobungqongqo, ukubonakalisa, kunye nenguquko. Lo mbala ngamanye amaxesha usetyenziselwa imingcwabo.

Intsingiselo yombala wepinki

Umbala opinki usetyenziswa kuphela ngeeCawa ezimbini zonyaka wecawa. Zininzi iicawa ezingawusebenzisi kulo mbala, kodwa ziqhubeke nokubambelela kumbala omfusa. Ipinki isetyenziswa embindini wexesha leAdvent naphakathi kweentsuku ezingamashumi amane.

Ezo Cawa zibizwa phantse njengeKrisimesi kunye nesiqingatha sokuzila ukutya. Ngenxa yokuba isiqingatha sexesha lokulungiselela siphelile, yinto encinci yepati. Umfusa wombala kunye nokucola kuxutywe nomhlophe wepati. Imfusa kunye nomhlophe kunye zenza umbala opinki.

Intsingiselo yombala oluhlaza

Oluhlaza ngumbala wemibhiyozo yangeCawa ‘yesiqhelo’. Ukuba akukho nto ikhethekileyo kunyaka wecawa, luhlaza ngumbala we-liturgical. Ehlotyeni, xa ingekho imithendeleko yecawa kunye nosuku olumnandi, umbala wecawa uluhlaza. Emva koko ibhekisa kuyo yonke into ekhulayo.

Intsingiselo yombala obomvu

Ubomvu ngumbala womlilo. Lo mbala uqhagamshelwe emlilweni kaMoya oyiNgcwele. Ukuthululwa kukaMoya oyiNgcwele kuchaziwe kwincwadi yeBhayibhile yeZenzo ngosuku lokuqala lwePentekoste. Abafundi bakaYesu babehlanganisene kwigumbi eliphezulu, kwaye ngequbuliso bathetha iilwimi zomlilo entloko. Ezi lwimi zomlilo zibhekisa ekufikeni kukaMoya oyiNgcwele.

Kungenxa yoko le nto umbala we-lituriki wePentekoste ubomvu. Umbala ecaweni ubomvu kwimibhiyozo apho uMoya Oyingcwele udlala indima ebalulekileyo, njengokuqinisekisa kwabaseofisini kunye neenkonzo zokuvuma izono. Nangona kunjalo, umbala obomvu unentsingiselo yesibini. Lo mbala unokubhekisa kwigazi labafeli-nkolo abaswelekileyo kuba beqhubekile nokungqina ngokholo lwabo kuYesu.

Kwivangeli likaYohane, uYesu wathi kubafundi bakhe: Khumbulani ilizwi endalithethayo mna kuni, elithi, Umkhonzi akakho ngaphezu kweNkosi yakhe. Ukuba banditshutshisile mna, baya kunitshutshisa nani (Yohane 15:20). Lo mbala, ke ngoko, usebenza kwinkonzo apho iofisi enye okanye nangaphezulu ziqinisekiswa.

Imibala ye-liturgical yonyaka wecawa

Ixesha lonyaka wecaweUmbala we-Liturgical
UkufikaMfusa
NgeCawa yesithathu yeAdventIpinki
Ngosuku lweKrisimesi ukuya kwi-Epiphanymhlophe
NgeeCawe emva kweEpiphanyLuhlaza
Iintsuku ezingamashumi amane anesihlanuMfusa
NgeCawa yesine yeentsuku ezingamashumi amaneIpinki
NgeCawa yePlangaMfusa
Umlindo we-Ista - ixesha lePasikamhlophe
IPentekosteInethi
Ngecawa kaBathathu Emnyemhlophe
NgeCawe emva kweTrinitatisLuhlaza
Ubhaptizo kunye nokuvuma izonoMhlophe okanye bomvu
Ukuqinisekiswa kwabanini beofisiInethi
Iinkonzo zomtshatomhlophe
Iinkonzo zomngcwaboMhlophe okanye Mfusa
Ukungcwaliswa kwecawamhlophe

Iziqulatho