IMVELAPHI YEMIFANEKISO YABAVANGELI ABANE

Origins Symbols Four Evangelists







Zama Isixhobo Sethu Sokuphelisa Iingxaki

IMVELAPHI YEMIFANEKISO YABAVANGELI ABANE

Imiqondiso yabavangeli abane

Abavangeli abane, uMateyu, uMarko, uLuka noJohn, bamelwe kwisiko lobuKristu ngemiqondiso yabo. Ezi mpawu zizinto eziphilayo. Yiyo loo nto indoda / ingelosi ibhekisa kwivangeli, ngokukaMateyu, ingonyama kuMarko, inkunzi yenkomo / inkunzi yenkomo / inkunzi yenkomo kuLuka, okokugqibela ukhozi kuJohane.

Le miqondiso isetyenziswe ukususela ekuqaleni kobuKristu. Imvelaphi yokusetyenziswa kwezi mpawu inokufumaneka kwiTestamente eNdala, ngakumbi kwimibono efunyenwe ngabaprofeti.

UMateyu uMarko uLuka kunye noJohn iisimboli.

Iimpawu zabavangeli zisekwe kwizicatshulwa ezivela kwiTestamente eNdala. Izilwanyana ezine zivela kwimibono emininzi yabaprofeti.

Intsingiselo yeesimboli ezine zabavangeli

Umvangeli uMateyu

Igospile yokuqala, leyo yombhali uMateyu, iqala ngomlibo wokuzalwa, umthi wosapho lukaYesu Krestu. Ngenxa yesi siqalo somntu, uMateyu wafumana uphawu lomntu.

Umvangeli uMarcus

Igospile yesibini eseBhayibhileni ibhalwe nguMarko. Ukusukela ekuqalekeni kwegospile yakhe uMarko ubhala ngoYohane uMbhaptizi kunye nokuhlala kwakhe entlango kwaye ngenxa yokuba ethetha ukuba uYesu wahlala entlango uMarko wanikwa ingonyama njengomqondiso. Ngexesha likaYesu kwakukho iingonyama entlango.

Umvangeli uLukas

ULuka wanikwa inkomo njengomfuziselo kuba uthetha ngoZekariya othe ekuqaleni kwegospile yesithathu wenza idini etempileni eYerusalem.

Umvangeli uYohane

IVangeli yesine neyokugqibela iboniswa ngokhozi okanye ukhozi. Oku kunento yokwenza nokubhabha okuphezulu kwefilosofi okwenziwa ngumvangeli ukuze adlulise umyalezo wakhe. Ekude (uYohane ubhala mva kunabanye abavangeli), uchaza ubomi nomyalezo ka Yesu Krestu ngeliso elibukhali.

Izilwanyana ezine noDaniel

UDaniel wayehlala eBhabheli ngexesha lokuthinjwa. UDaniel wafumana imibono emininzi. Izilwanyana ezine zifunyenwe kwenye yazo. Ezi zilwanyana zine azihambelani neesimboli ezine ezisetyenziselwa abavangeli kamva.

Waphakama uDaniyeli, wathi, Ndabona embonweni ebusuku, ndabona, imimoya yomine yezulu yafuzisa ulwandle olukhulu, kwavela izinto ezinkulu ezine zolwandle, zahlukile kwezinye. Eyokuqala yayijongeka njenge ingonyama, kwaye lalinamaphiko okhozi. [..] Kwaye, khangela, esinye isilwanyana, okwesibini, sasifana thwala; yayimi ngakwicala elinye, kwaye iimbambo ezintathu zazisemlonyeni wayo phakathi kwamazinyo ayo, kwaye zazithetha kuye ngoluhlobo: Vuka, utye inyama eninzi.

Ndabona kwakhona, ndabona esinye isilwanyana, esinjengomntu i-panther; yayinamaphiko amane eentaka emqolo neentloko ezine. Kwaye wanikwa igunya. Ndaye ndabona kwimiboniso yasebusuku kwaye yabona, a isilwanyana sesine , yoyikeka, yoyikisa kwaye inamandla; yayinamazinyo amakhulu entsimbi: yayisitya kwaye ihlaba, kwaye okushiyekileyo kuyicothisile ngemilenze yayo; kwaye eli rhamncwa lahlukile kuzo zonke ezidlulileyo, kwaye lineempondo ezilishumi (Daniyeli 7: 2-8).

Iimpawu ezine kuHezekile

Umprofeti uHezekile wayephila ngenkulungwane yesithandathu ngaphambi kweXesha Eliqhelekileyo . Wadlulisela umyalezo wakhe kubathinjwa eBhabheli. Umyalezo wakhe uthatha uhlobo lwezenzo ezimangalisayo, amagama oothixo kunye nemibono. Kukho izilwanyana ezine kumbono kaHezekile wokubiza.

Ndabona ke, ndabona isivunguvungu somoya sisiza ngentla, ilifu elinzima elinomlilo obumenyezelayo, lijikelezwe kukukhanya; ngaphakathi, embindini womlilo, kwakukhangeleka ngathi yintsimbi ekhazimlayo. Phakathi kwawo kwakukho izinto ezingathi zizinto ezine, nazi imbonakalo yazo: zinembonakalo yomntu; inye ibinobuso obune, inye kuzo apho ibinamaphiko amane. […] Ke ubuso babo, bobane ngasekunene babonakala ngathi bungathi umntu kwaye leyo ka ingonyama; ngazo zone ezine ekhohlo leyo ka inkomo; bobane babenobuso be ukhozi (UHezekile 1: 4-6 & 10).

Kukho iingcinga ezininzi malunga nentsingiselo yezilwanyana ezine ezibonakala kumbono wokubizwa kukaHezekile. Kubugcisa bamandulo baseMpuma obunefuthe lase-Egypt naseMesopotamiya, phakathi kwezinye izinto, iyaziwa imifanekiso yezidalwa ezinamaphiko amane enobuso besilwanyana esinye okanye nangaphezulu. Aba babizwa ngokuba 'ngabathwali bezulu', izidalwa ezithwala izulu (iDijkstra, 1986).

Inkunzi yenkomo imele umhlaba, ingonyama, umlilo, ukhozi, isibhakabhaka, kunye nomntu amanzi. Zingamaqela eenkalo ezine eziyinkunzi yenkomo, ingonyama, iAquarius, kunye neyesine, ukhozi (Ameisenowa, 1949). Izahluko ezimbalwa ngokubhekele phaya kuHezekile, siphinda sichaze izilwanyana ezine.

Ke iivili ezo, zazibizwa ngokuba ziiSwirls. Inye yayinobuso obune. Eyokuqala yayiyeyokuba ikerubhi, kwaye eyesibini yayiyeyo a indoda, eyesithathu ibubuso buka a ingonyama, eyesine yayiyeyo ukhozi (UHezekile 10:13)

Iimpawu ezine kwiSityhilelo

Umpostile uYohane ufumana imibono eliqela ePatmos. Kobunye bobuso, ubona itrone yeyona ndawo iphakamileyo, itrone kaThixo. Ubona izilwanyana ezine zijikeleze itrone.

Esazulwini setrone apho, nasesangqeni setrone, kukho izinto eziphilileyo zone, zizele ngamehlo ngaphambili nangasemva. Kwaye irhamncwa lokuqala lalifana ingonyama, kwaye irhamncwa lesibini lalifana no inkomo, irhamncwa lesithathu lalikho njengendoda + kwaye irhamncwa lesine lalinjengophaphazela ukhozi. Kwaye izidalwa ezine zazinamaphiko amathandathu nganye phambi kwazo kwaye zazizele ngamehlo macala onke nangaphakathi, kwaye zaziphumla imini nobusuku (Izityhilelo 4: 6b-8a).

Kukho izilwanyana ezine ezijikeleze itrone. Ezi zilwanyana zine yingonyama, inkomo, ubuso bomntu, kunye nokhozi. Yonke imiqondiso emine yeZodiac. Benza inani lendalo. Kwezi zilwanyana zine, unokuzibona izilwanyana ezine kumbono kaHezekile.

Iimpawu ezine kubuYuda

Kukho intetho evela kurabi Berekhja nomvundla Bun ethi: eyona inamandla phakathi kweentaka ukhozi, eyona inamandla phakathi kwezilwanyana ezilulamileyo yinkomo, eyona inamandla kwizilwanyana zasendle yingonyama, kwaye eyona inamandla yonke indoda. IMidrash ithi: ‘umntu uphakamile phakathi kwezidalwa, ukhozi phakathi kweentaka, inkunzi yenkomo phakathi kwezilwanyana ezilulamileyo, ingonyama phakathi kwezilwanyana zasendle; bonke bafumene ukongama, ukanti baphantsi kwenqwelomoya yoloNaphakade (Midrash Shemoth R. 23) (Nieuwenhuis, 2004).

Ingcaciso yamaKristu okuqala

Ezi zilwanyana zithathe intsingiselo eyahlukileyo kwisithethe sobuKristu samva. Baye baba luphawu lwabavangeli abane. Siqala ukuyifumana le ntetho ku-Irenaeus van Lyon (malunga ne-150 AD), nangona ikwimo eyahlukileyo kunakwisithethe secawa (uMateyu - ingelosi, uMarko - ukhozi, uLuka - inkomo noJohn - ingonyama).

Emva kwexesha, uAugustine waseHippo naye uchaza iisimboli ezine zabavangeli abane, kodwa ngendlela eyahlukileyo (uMateyu - ingonyama, uMarko - ingelosi, uLuka - inkabi, noJohn - ukhozi). Kwi-Pseudo-Athanasius nase-Saint Jerome, sifumana ukuhanjiswa kweesimboli phakathi kwabavangeli njengoko ekugqibeleni baziwa kwisithethe sobuKristu (uMateyu - indoda / ingelosi, uMarko - ingonyama, uLuka - inkomo noJohn - ukhozi).

Iziqulatho